Leestijd 5 - 6 min
Coördinator Charlotte Schoonman en leerkracht Nicole Idema van de Latasteschool.
Ervaringsleer in praktijk: mooie eerste resultaten
Het nieuwe onderwijsconcept van de Latasteschool heet Positief in Balans. Daarin combineert de school ervaringsleer met een aantal andere elementen, zoals positieve gezondheid en aandacht voor sport en bewegen en gezonde voeding.

Coördinator Charlotte Schoonman en leerkracht Nicole Idema van de Latasteschool hebben inmiddels drie volledige groepen leerlingen getraind in ervaringsleer. “Dit is iets nieuws voor kinderen, dus ze moeten best wennen. Maar na één of twee bijeenkomsten, vinden ze het eigenlijk allemaal heel gaaf”, vertelt Nicole.

“Leerkrachten zien de resultaten van ervaringsleer terug in de klas”, merkt Charlotte. Zo kunnen kinderen vaak veel zelfstandiger aan de slag dan je als leerkracht misschien denkt, zien leerkrachten sommige kinderen ineens van een heel andere kant en is de persoonlijke groei van individuele leerlingen ook terug te zien.

Foto van jezelf

Voor kinderen starten met ervaringsleer, vullen zij eerst een vragenlijst in. Het resultaat is een ‘foto’ van hoe doelgericht kinderen zijn, hoe goed zij kunnen samenwerken, hoe respectvol zij zich gedragen, et cetera (zie ook illustratie, red.). Diezelfde lijst wordt ook ná het traject ingevuld, zodat kinderen hun groei kunnen zien. De oefeningen tijdens ervaringsleer doen allemaal een beroep op de deze vaardigheden en worden nabesproken, zodat kinderen leren reflecteren op hun eigen en elkaars gedrag.
Charlotte: “De leerkracht is er steeds bij, maar heeft alleen een beschouwende rol. Die kan in de klas weer terugpakken op wat hij of zij tijdens de trainingen heeft gezien.”

In samenhang met andere pijlers

Ervaringsleer wordt aan de bovenbouw gegeven, omdat kinderen al wel reflectieve vaardigheden ontwikkeld moeten hebben. Maar er gebeurt meer op school. Zo wordt het team getraind in Rots & Water zodat alle leerkrachten deze weerbaarheidstrainingen kunnen gaan geven. Ook wordt in het speelleerbos en tijdens gymlessen steeds meer aandacht besteed aan sociale, mentale en fysieke ontwikkeling.

“We kijken breed naar ‘gezondheid’”, vertelt Nicole. “Zo hebben kinderen in groep 4-5 laatst bijvoorbeeld een vragenlijst ingevuld over hun gezondheid en welbevinden. Daar kwam veel informatie uit. Zo bleek een kind bijvoorbeeld slaapproblemen te hebben en werd een ander kind nooit uitgenodigd op verjaardagsfeestjes. Daarover zijn we in gesprek gegaan. Het blijkt dus goed te zijn om dit in kaart te brengen. De persoonlijke doelen komen ook in het ontwikkelingsperspectief te staan. Dat maakt leerlingen meer eigenaar van hun eigen leerplan.”

Vernieuwen is soms nodig

Zo experimenteert de Latasteschool in samenhang met allerlei manieren om kinderen méér mee te geven dan alleen kennis van taal, rekenen en andere belangrijke vakken. “Wat goed werkt, behouden we natuurlijk in ons onderwijs”, licht Charlotte toe. “Maar als team moet en wil je ook meebewegen met wat leerlingen nu nodig hebben. De sociale vaardigheidstrainingen die we gaven, bleken bijvoorbeeld niet meer van deze tijd. Ervaringsleer sluit nu veel beter aan.”

“Meer verbinding ontstaan”
De kinderen waren super enthousiast en hun leerkracht Ankie Buitenhuis misschien nog wel meer. Zij vertelt graag over haar ervaringen met ervaringsleer.
Ankie Buitenhuis

Ankie Buitenhuis is leerkracht van groep 6 en haar leerlingen volgden al een volledig traject ervaringsleer. “Charlotte en Nicole hebben in de klas eerst uitgelegd dat ervaringsleer vraagt dat je uit je comfortzone durft te stappen. Dat is dan nog best abstract voor kinderen, maar als zij bezig zijn met oefeningen merk je dat die boodschap toch aan is gekomen.”

Eenmaal aan de slag in het speelleerbos, deden de leerlingen allerlei oefeningen en spellen waarbij verschillende aspecten aan bod kwamen. De ene keer kwam het aan op leren doorzetten, de andere keer op goed samen overleggen of omgaan met irritatie.

Steeds meer samenwerken

“Je merkt heel goed dat alles erop gericht is om kinderen grenzen te laten verleggen en successen te laten ervaren. Niets is goed of fout, het gaat juist om het samen werken aan doelen. Dat vond ik mooi om te zien. Tijdens de eerste oefeningen richtten kinderen zich bijvoorbeeld vooral op samenwerken met hun beste vrienden, gaandeweg gingen ze elkaar allemaal meer helpen. Voor de groepsvorming in de klas is dit daarom ook goed.”

Loslaten kan best

Als leerkracht was Ankie toeschouwer en zij kon dus goed observeren hoe haar leerlingen aan de slag waren.
“Je bent gewend om een leidende en begeleidende rol te hebben, maar ervaringsleer vraagt van jou dat je juist loslaat. Ik merk dat ik dat ook in de klas nu veel meer doe. Had ik eerder de neiging om snel te bemiddelen als kinderen een conflict hadden, nu zeg ik: ga zelf oplossingen bedenken en kom maar vertellen hoe je dat hebt gedaan. Wat ook mooi is, is dat ándere leerlingen ook gaan meedenken. Ze hebben elkaar beter leren kennen en er is meer verbinding ontstaan.”

Onderwijs op de Latasteschool

Ervaringsleer: inzicht krijgen in jezelf

Door te ervaren, krijg je inzicht en leer je. Lees het verhaal van Charlotte, Nicole en Ankie op deze pagina’s!

Rots & Water: stevig in je schoenen staan

Communicatieve en sociale vaardigheden vergroten en weerbaarder worden: dat doet de training Rots & Water die schoolbreed wordt ingezet.

Positieve gezondheid: een gezonde leefstijl ontwikkelen

Kinderen (en hun gezin) leren meer over een gezonde leefstijl. Dan gaat het om lichamelijke en mentale gezondheid, hoe je ‘meedoet’ in de samenleving, hoe je betekenis geeft aan je leven en hoe je in het dagelijks leven goed je weg vindt.

Gezonde School: duurzame balans voor nu en later

De Latasteschool wil de Gezonde School van de toekomst zijn. Dat betekent naast onderwijs ook voldoende bewegen, sporten, spelen en gezond eten, zodat kinderen ook fysiek gezond opgroeien.

Talentontwikkelingsmodel: brede basisvaardigheden ontwikkelen

Via het talentontwikkelingsmodel Athletic Skills Model (ASM) voor ‘bewegen’, ontwikkelen kinderen hun brede basisvaardigheden via spel, oefenvormen, sporten en andere activiteiten.

Workshops koken in de nieuwe keuken

Onder coördinatie van een ouder groeit en bloeit de moestuin op de binnenplaats - er scharrelen ook kippen rond!

Met al dat lekkers aan groente, fruit en eitjes kun je natuurlijk prima gezonde maaltijden maken. Daarom organiseerde de Latasteschool al twee kookworkshops waarop leerlingen met hun ouders konden inschrijven. Ook Carmen deed mee, met haar dochter Jayla.

“Ik houd van koken en het is leuk mee te doen met activiteiten op school. Mijn oudste zit in het regulier onderwijs en daar ben je vaker dan hier, omdat je niet zelf brengt en haalt. Dan is zo’n activiteit extra leuk.”

Carmen deed mee met de workshop tapas maken en had veel plezier met haar dochter en de andere duo’s kinderen-ouders.

“Wat we hebben gemaakt, hebben we samen opgegeten in het nieuwe restaurant. Leuk om zo andere ouders beter te leren kennen.”

 

[header]
auteur Anne-Marie Veldkamp
fotografie Maartje van Berkel, Maartje van Berkel
eerder verschenen Sterk onderwijs voor een betekenisvolle toekomst juni 2020
relevante categorieën (mede)eigenaarschap, koers, onderwijs